Fetişizm, bilinçdışı kaygıdan kaçınmak için cinsel dürtüleri uygun olmayan nesnelere aktarma çabasıdır. Bu cinsel sapmanın özelliği, yalnızca erkeklerde rastlanmasıdır; günümüze kadar hiç bir kadın da fetişizm görülmemiştir.

Fetişizimde cinsel odaklanma insan vücudu ile yakinen ilişkili nesneler (ayakkabı, eldiven, külotlu çorap, terlik) üzerindedir. Genellikle fetiş çocukluk çağlarında kurulmuş olmasına rağmen bozukluk ergenlikte başlar. Bir defa kurulduktan sonra, bozukluk kronik olma eğilimini göstermektedir.

Fetişistlerin, fetiş cisim seçimleri, bilinçsiz, içten gelen bir mantığa göre olur ve bu cisim olmadan, fetişistin orgazma ulaşması neredeyse olanaksızdır. Cinsel eş yokluğunda, fetişin varlığı ve onu seyretme, cinsel zevki uyarmaya yeterlidir.

Fetişistin ilgisi, bedenin bir bölümünde (göğüsler, kalçalar, kalçalar, gözler, saçlar, vb.), bir giyecek ya da bir iç çamaşırda (gömlekler, sutyen, çoraplar, vb.), bir cisimde (şemsiye, mücevher, vb.), bir fiziksel özellikte (zenci kadınlar, kızıl saçlar, vb.), bir sakatlıkta (aksak ayak, kesilmiş bir üyenin kalan parçası) yoğunlaşabilir.

Genellikle fetişistler zararsız kişilerdir, çoğunlukla bekardırlar. Aldatıcı oyunlarını oynamalarını sağlayan genelevlerde dolaşır dururlar.

Freud'a göre fetişizm normal cinselliği yaşayan öznenin kendisi ile ilişkili olan ancak cinsel amacıyla uygun düşmeyen bir şeye yerini bırakması olarak tanımlanmıştır. Çocukluk döneminde yaşanan cinsellikle bağlı bir korkma cinsel organların zayıflığı ile bir araya geldiğinde birey normal kabul edilen cinsel amaçtan uzaklaşır ve bunun yerine cinsel arzusunu yönelteceği bir başka şey aramaya başlar. Freud 1938 yılındaki makalesinde ergenlik dönemine girmiş olan bireyin çocuklukta yaşadığı cinsel korkutma barındıran ve cinsel gelişimle beraber bastırılmış olan libidonun tekrar ortaya çıkması ile fetiş nesnesinin belirlendiğini söylemiştir.

Parafilik alanlarda ve bu tarz vakalarda bu durum daha belirgin olarak ortaya çıkmaktadır. Görüyoruz ki, fanteziler sadomazoşistik davranışta kritik rol oynar (Weinberg, 2006). Yaygın bilinen tercihlere göre bu tarz fanteziler: sert patron, hemşire, doktor, polis, metres, efendi, köle, uşak, çırak ya da zoofili ögelerin olduğu şekillerde karşımıza çıkmaktadır (Sandnabba ve ark, 1999). Diğer yandan anne oğul baba kız gibi ebeveyn çocuk ilişkisinin bulunduğu fanteziler, fetişizmin de çocukluk döneminde bastırılmış olan libidonun başka bir alanda kendini var etmesine ilişkin gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır.

Freud'a göre fetişizm ayrıca cinsel amaca yönelik fonksiyonu olmayan nesnenin cinsel amaca yönelik yer değişimini göstermektedir. Freud fetişizme ilişkin açıkladığı nedensellik sürecinde erkek cinsel organını fetiş nesnesine ikame olarak yer değiştiğini ifade etmiştir. Psikanalitik teori anneye duyulan ya da birincil bakım veren kadına duyulan aşırı sevgi ve sahiplenme gibi duygularla başlayan, duyguların içgüdüsel biçimde yoğun sevgi nesnesine doğru dönmeye başlar. Ancak bu yoğun sevgi ile beraber oğlan çocuğun özdeşim kurmaya çalıştığı anneyle kendini kıyaslarken penis yoksunluğunu fark eder. Bir annenin sahip olması gerektiğini düşündüğü penisin yoksunluğu konusunda yaşadığı gerçekliği kabul edememesi fetişizmin temelinde olan en belirgin süreçtir. Bu süreçte yaşanan yasak arzu çocuğun, babası tarafından cezalandırılacağını ve tıpkı annesi gibi iğdiş edileceğine ilişkin bir düşünceyi ortaya çıkartmaktadır. Yaşanan bu korku ve annesinin penisinin olmadığı gerçeği içgüdüsel bir çatışma yaşanmaya başladığı noktadan bilinçaltı bir uzlaşı sağlar. Bu orta yol annenin penisi yerine bir başka nesnenin var oluşudur, dolayısı ile çocuğum annesine yönelik arzusu ve kurduğu özdeşim annesinin penisi yerine kabul ettiği nesneye karşı seksüel bir ilgi doğuracaktır. Cinsel nesnenin yerini alan ve genellikle bedenin cinsel amacına uygun olmayan bölümler ki bunlar daha çok uzun yıllardır saçlar ayaklar el gibi bazen ayak bileği gibi bütünün bir parçası olarak seçilmektedir ve penis gibi bir uzantıyı çağrıştıran vücut bölümleri tercih edilmektedir. Diğer taraftan fetişist in arzuladığı nesneler kıyafet parçaları da olabilir, bunlar bazen sadece materyalden dolayı bazen nesnenin şekli veya kesimi ile ilişkili olabilir. Örneğin deri kendi başına hangi kıyafet parçası olursa olsun fetişizmi arzu nesnesi haline gelebilirken, diğer taraftan bazen sadece iç çamaşır şeklinde kesilmiş bir deri parçası arzu nesnesi haline gelebilmektedir. Freud'un fetişizm kuramına göre bastırılmış olan ve başka nesne ile yer değiştirilmiş arzuların tek sahibi erkektir. Fetişizm sadece erkeğe özgü kabul edilen, kadınların dâhil olamadığı ve erkek dünyasında özdeşleşmiş sıra dışı davranış örüntüleri olarak kabul edilmiştir (Freud, 2015).

20. yüzyılın başlarına kadar yapılan birçok çalışma cinsel sapkınlık ile ilişkili olan her arzuyu erkek cinsiyetinin bir parçası olarak kabul etmektedir. Yapılan çalışmalar, yazılan metinler, mektuplar, romanlar ve eski bazı adli kayıtlar bize fetişizmi, sadomazoşizmin, röntgenciliğin, kısacası parafililerin hep erkekler tarafından gerçekleştirildiğini göstermektedir. Bu sebepten dolayı çok uzun bir süre fetişizm sadece erkeğin sahip olduğu bir bozukluk olarak kabul edilmekteydi. Günümüzde yapılan çalışmalarda ise kadınlarda da farklı fetişlerin var olduğu ortaya çıkmaktadır. Ancak yaygınlık olarak Erkeklerde daha sık ve daha çok görülmektedir.

Fetişizm Türleri

·         Ayak fetişizmi

·         Ayakkabı fetişizmi

·         Çorap fetişizmi

·         El fetişizmi

·         Meme fetişizmi

·         Irk fetişizmi

·         İç çamaşırı fetişizmi

·         Göbek fetişizmi

·         Ölü sevicilik

·         Şişman fetişizmi

·         Üniforma fetişizmi

·         Yaşlı kadın fetişizmi

·         Gıdıklama fetişizmi

·         Robot fetişizmi

·         Saç fetişizmi

·         Deri fetişizmi

·         Balon fetişizmi

·         Bot fetişizmi

Fetişizm DSM-IV-TR Tanı Ölçütleri

1-En az 6 aylık bir süre boyunca, kişinin canlı olmayan nesneleri kullanmakla ilgili (örn. kadın iç çamaşırları) yoğun, cinsel yönden uyarıcı fantezilerinin, cinsel dürtülerinin ya da davranışlarının yineleyici bir biçimde ortaya çıkması.

2-Kişi, bu cinsel dürtülerine göre davranmaktadır ya da bu kişinin cinsel dürtüleri ya da düşlemleri (fantezileri) belirgin bir sıkıntıya ya da kişilerarası sorunlara neden olmaktadır.

3-Bu fetiş nesneleri aykırı-giyimde kullanılan kadın giysileri (tranvestik fetişizmde olduğu gibi) ya da taklit genital uyarı sağlamak amacıyla tasarlanmış araçlarla (örn. bir vibratör) sınırlı değildir.

Fetişizm Tedavisi

Fetişizm kişinin gündelik hayatını olumsuz yönde etkileyecek derecede uç bir hal almışsa, tedavi yolları aranabilir ancak bir psikiyatr ya da psikoterapistin bir fetişiste ne derecede yardımcı olabileceğini söylemek güçtür. Zira uzun yıllardan beri belirli bir eşyaya eğilimli olan bir kimseyi bu isteğinden konuşarak vazgeçirmek sanıldığı kadar kolay değildir. Pek çok fetişistte bu durum, çocukluk döneminde başlayıp yıllar içinde gittikçe kuvvetlendiği için, böyle bir kimse kolayca bu huyundan vazgeçirilemez. Bir fetişin gerçek köklerini bulmak, hemen oracıkta bir fetiş yaratmak kadar zordur. Yine Dr. Benjamin Morce’un kitabında yer verdiği hastalarından birinin bu konudaki sözleri şöyledir: ‘Bir kadının çıplak ayağını görünce heyecanlanmamayı bana öğretmenin, sevmeyi öğrendikten sonra küçük bir çocuğa dondurmadan nefret etmesini öğretmekten hiçbir farkı yok.’ Güzel bir söz bu bence. Fetişizm söz konusu olunca tedavi kelimesi pek de hoş olmuyor; bizler bunun yerine kişinin fetişini günlük hayatı olumsuz yönde etkilemeyecek şekle getirmek bağlamında ‘düzenlemek, ayarlamak’ sözcüklerini kullanabiliriz.

Sıradışı Bir Film Fetişizm


Bir Fetişi İle Görüşme





KAYNAKLAR

https://www.divakadin.com/saglik-kosesi/fetisizm

https://www.cised.org.tr/sayfa276.html#:~:text=En%20s%C4%B1k%20g%C3%B6r%C3%BClen%20cinsel%20sapk%C4%B1nl%C4%B1klar,(voyerizm)%2C%20transvestik%20feti%C5%9Fizmdir.&text=Te%C5%9Fhircilik%2C%20birinin%20cinsel%20organlar%C4%B1n%C4%B1%20bir,bir%20ki%C5%9Fiye%20tekrarlanan%20g%C3%B6sterme%20zorlanmas%C4%B1d%C4%B1r.

https://kaosgl.org/gokkusagi-forumu-kose-yazisi/fetisizmi-anlamak-fetisist-mi-sapik-mi